Ze kwamen uit verschillende hoeken van de Zeewolder samenleving, waardoor een geanimeerd en mooi samenhangend gesprek ontstond, met een paar duidelijke boodschappen. Let op dat de landbouw voldoende positie kan behouden. Toerisme, recreatie en met name het water verdienen meer aandacht. Wees niet rigide in de scheiding tussen natuur en landschap en verklaar dat landschap niet heilig.
Het bovenzaaltje van de FlevoMeer Bibliotheek was goed bezet. Ateliermeester Co Verdaas nam de gelegenheid te baat om aan te geven dat de nieuwe Omgevingsvisie van de provincie geen geen statisch stuk wordt, maar voortdurend getoetst en geactualiseerd zal worden. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met de vooral ook handelende gemeenten, maatschappelijke instellingen, bedrijfsleven en burgers. Het proces dat nu wordt doorlopen is een voorbeeld van hoe het ook in volgende fasen, en na de vaststelling van de plannen kan.
Dynamisch landschap
Cees Maris, 25 jaar Zeewoldenaar, wijst ons er op dat landschap geen statisch fenomeen is. Het volgt de functionaliteit: “dus verbeter en verfijn het robuuste kader dat de pioniers hebben neergelegd”. Hij ziet meer mogelijkheden om natuur, landschap, landbouw en zelfs woningbouw te verweven. Maris kan het weten, want hij is van beroep landschapsontwerper. En ondernemer. In die hoedanigheid heeft hij nog wel eens last van onze vaderlandse verkokering: Ieder heeft z’n eigen terrein en opereert daarop. Een voorbeeld is zijn idee om de brede Flevolandse bermen te voorzien van paardenbloemen, als grondstof voor natuurlijke rubbers. Zoiets biedt kansen voor de economie, het landschap, milieu (tegengaan verspreiding microplastics), maar het komt toch niet van de grond. Anderen relativeren: “als het ergens kan is het in Flevoland”.
Het is goed je te realiseren dat de Flevolandse natuur nog jong is en tijd moet krijgen zich te ontwikkelen. Dat wil niet zeggen dat er niets mag gebeuren. Zeewolde herbergt met het Horsterwold het grootste loofbos van Europa. Dat mag best aantrekkelijker toegankelijk worden gemaakt, ook met voorzieningen.
“Vergeet niet waar we vandaan komen”, waarschuwt een van de aanwezige boeren. We mogen trots zijn op de landbouw. Het levert veel werkgelegenheid op. Amerikanen en Canadezen begrijpen niet hoe wij zulke hoge opbrengsten genereren. Om daar op duurzame wijze mee dor te gaan moet de bodem ontlast worden, daarvoor is mee ruimte nodig omdat dit gewasrotatie vergt. Die ruimte is er niet. Veel boeren zetten al stappen in het verduurzamen van hun bedrijfsvoering. Duidelijk is dat grootschaligheid en isolement nodig zullen blijven voor een florerende Flevolandse landbouwsector. Omvormen van landbouwgrond naar andere functies levert een groot gevaar op voor de continuïteit van dit hoge niveau. De vraag wordt opgeworpen of moderne technologie niet (sensoren, internet of things) niet een veel grotere rol; kan spelen in de landbouw en daarmee een innovatieslag kan worden bereikt.
Gevraagd naar het al dan niet wenselijk zijn van meer regionale afzet en innovatie in die richting is het antwoord “Stadslandbouw is leuk, maar regionale afzet is bij onze bedrijven nooit rendabel te krijgen”. Daarvoor produceren we te veel en is de afstand tot de kernen vaak te groot.
Een best duurzaam dorp
Om tot een energieneutraal Flevoland te komen is nog een grote inspanning nodig. Daarbij helpt als de inwoners daar meer voordeel van krijgen en niet vooral de agrarische sector (zoals nu). Te denken valt aan duurzame energieoplossingen op dorpsniveau, met een eigen energiemaatschappij, zoals in Duitsland wel voorkomen. Dat levert niet alleen financieel – en milieuvoordeel op. Het is ook goed voor de sociale kracht van de samenleving. Maar overigens wordt ook geconstateerd dat Zeewolde goed scoort qua duurzame energie. Vooral in het landelijk gebied dankzij de windmolens en zonnepanelen en ook vanwege de jonge woningvoorraad, maar is zeker niet alleen daar aan te danken.
Identiteitsdragers
Water is in Flevoland een belang rijke identiteitsdrager. Meer dan wat dan ook verbindt het grote buitenwater ons letterlijk , maar ook ecologisch, met de wereld, “tot aan Lapland toe”. Een grotere landschappelijke variëteit van de groen-blauwe dooradering van het gebied mag de provincie overigens wel stimuleren. En het water biedt grote kansen voor recreatie, bevestigt de directeur van de Eemhof. Veel van de 1 miljoen overnachtingen daar (waaronder 300.000 buitenlanders) betreffen “recidivisten”. Die komen niet alleen omdat het park zelf het zo goed doet. Gasten uit Israel vinden het een sensatie om ‘onder water’ te overnachten. Het wordt als een uitdaging ervaren om te bekijken hoe de Eemhof en de gemeente elkaar over en weer sterker kunnen maken. Zo ziet de Eemhof veel potentieel in de komst van het nieuwe Scouting terrein. Nieuwe buitendijkse overnachtingsmogelijkheden zijn zeer in trek. En er wordt gewerkt aan een nieuwe “natuurlijke golf”, die vanaf 2018 veel watersporters zal gaan trekken. Flevoland is voor dat soort initiatieven een uitstekende plek. Desgevraagd wordt aangegeven dat in een recreatieperspectief de watersport en de internationale acquisitie, Duitsers in het bijzonder, niet mogen ontbreken.
“In zekere zin een vinex-wijk in de polder”, noemt Cees Maris Zeewolde. Niet alles is er.
Voor sommige voorzieningen gaan mensen bijvoorbeeld naar Amersfoort. “Maar ja”, wordt daarbij ook relativerend gesproken: “ik ga ook naar het Concertgebouw.” We spreken over de nadelen die ontbreken van voorzieningen heeft. En daarbij gaat het over mobiliteit en de houdbaarheid van de huidige infrastructuur, vanwege de files. Wat cultuur betreft is de grote hoeveelheid en spreiding van landart wel een duidelijk onderscheidend ten opzichte van de rest van het land. En daarmee ook een sterke identiteitsdrager.
En zo sluiten we deze gezamenlijke verkenning af.
Geef een antwoord