“Bas Heijne spreekt (vrij vertaald), er is behoefte om complexe wereld weer simpel te maken en zeggenschap te krijgen over de eigen leefwereld. Populistische partijen exploiteren dat i.p.v. dat ze dat adapteren.” Zo trof FlevoMeer Bibliotheek bestuurder Jan Gommer op Facebook met enkele woorden misschien wel de essentie van schrijver en columnist Bas Heijnes betoog op een levendige slotbijeenkomst in het kader van Nederland Leest.
Heijne baseerde deze bijdrage op zijn essay “Onbehagen”, waarin hij analyseert hoe zijn mensbeeld en wereldbeeld sinds “Charlie Hebdo” veranderd zijn. Onderwijsbestuurder en politicus Willem de Jager kwam met concrete ideeën voor democratische vernieuwing op lokaal niveau. En Hans van de Glind relativeerde de rol van de overheid met zijn uitleg van het brede maatschappelijke netwerk van de Fietsbank Lelystad. Is die overheid dan niet meer nodig? Allesbehalve dat was de conclusie. Maar die zou zich vanuit een verbindend verhaal meer moeten richten op faciliteren.
Een korte impressie van aansprekende inleiders en een geanimeerd gesprek.
Bas Heijne: “Toen Lodewijk Asscher er over sprak dat je mensen niet moet aanspreken op hun achtergrond dacht ik: creëer dan een vóórgrond.”“Mensen als Trump versimpelen de complexe wereld en geven de burger de illusie van zelfbeschikking terug”.
Bij de veelal getalsmatige benadering van overheden voelen mensen zich object in plaats van subject.Willem de Jager gelooft in een strategie van kleine, maar concrete, stappen in het beleid. “En waarom niet 20% van de raadszetels invullen via loting?”
De fietsbank Lelystad levert fietsen aan kinderen die er geen kunnen betalen. “Zo kunnen ze beter meedoen in de samenleving”, zegt Hans van de Glind.” … en ik hoop dat zo’n Fietsbank in 2020 overbodig is, omdat we het dan samen regelen in wijken en buurten.”
“In de politiek ontbreekt,” volgens Bas Heijne, “het meer principiële debat over de inrichting van de samenleving.”
Yuval Noah Harari toont in “Sapiens” aan dat biologisch bepaald is dat grote groepen om samen te werken een verbindend verhaal nodig hebben. Maar dat hoeft niet per sé een gróót verhaal te zijn.
Bij de stemming blijkt er veel steun voor Willem de Jagers idee gelote burgers toe te voegen aan de gemeenteraad.
Hij toont zich vooral tevreden dat zo het maatschappelijk gesprek in de bibliotheek plaatsvindt, waar het in zijn ogen ook thuis hoort.Bibliotheek-bestuurder Jan Gommer hoedt zich voor een “wrap-up” en doet dat dan stiekem toch.
Geef een antwoord